Mở thừa kế khi nào? Mở thừa kế là quá trình phân chia di sản của người đã qua đời cho các thừa kế được quy định bởi pháp luật. Việc mở thừa kế có tính pháp lý cao và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các bên liên quan. Trong quá trình mở thừa kế, việc xác định và phân chia công bằng các tài sản như đất đai, nhà cửa, tiền tài, tài sản khác là vô cùng quan trọng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về vấn đề này. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình tìm hiểu, hãy liên hệ với đội ngũ tư vấn của Tổng Đài Tư Vấn qua hotline: 1900.6174 để được tư vấn miễn phí.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn về mở thừa kế khi nào? Gọi ngay: 1900.6174
Mở thừa kế là gì?
Mở thừa kế là quá trình pháp lý và thủ tục nhằm xác định, đánh giá và chia sẻ di sản của người đã qua đời cho những người thừa kế hợp pháp theo quy định pháp luật. Khi một người qua đời, tài sản của họ sẽ trở thành di sản và cần được xử lý theo quy trình mở thừa kế để xác định ai là người thừa kế và phân chia di sản cho họ.
Quá trình mở thừa kế thường được thực hiện sau khi người chết đã để lại di chúc, hoặc nếu không có di chúc nào được viết ra, thì theo quy định thừa kế theo pháp luật. Nếu có di chúc, di sản sẽ được phân chia theo những ý muốn rõ ràng của người đã ký di chúc. Còn nếu không có di chúc hoặc di chúc không hợp lệ, thì quy trình mở thừa kế sẽ tuân theo quy định pháp luật về thừa kế theo pháp luật.
Quá trình mở thừa kế bao gồm việc xác định và xác nhận người thừa kế hợp pháp, đánh giá giá trị của di sản, và phân chia tài sản cho từng người thừa kế theo tỷ lệ và quy định pháp luật. Trong quá trình này, có thể có sự giám sát và can thiệp của cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc chia sẻ di sản.
Việc mở thừa kế có thể gây ra một số khó khăn và phức tạp, đặc biệt khi có nhiều người thừa kế hoặc khi có tranh chấp về di sản. Do đó, việc tìm hiểu và tuân thủ quy trình mở thừa kế, cũng như nhờ sự hỗ trợ từ luật sư hoặc chuyên gia pháp luật, sẽ giúp đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người thừa kế và đảm bảo quá trình diễn ra một cách suôn sẻ và công bằng.
>>> Xem thêm: Ý nghĩa của thời điểm mở thừa kế? Cách xác định thời điểm thừa kế?
Mở thừa kế khi nào?
Thời điểm mở di chúc là thời điểm khi người có di chúc đã chết hoặc bị tuyên bố là đã chết. Trong quy trình mở di chúc, việc xác định thời điểm này là rất quan trọng, vì từ thời điểm này sẽ bắt đầu phát sinh quyền và nghĩa vụ của những người được chỉ định trong di chúc.
Thường thì việc mở di chúc được tiến hành sau khi người có di chúc đã qua đời. Thời điểm mở di chúc có thể được xác định dựa trên giấy chứng tử của người đã chết hoặc thông qua quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật, trong trường hợp người có di chúc đã mất tích và không có tin tức xác thực là còn sống.
Việc xác định thời điểm mở di chúc có ý nghĩa quan trọng để bắt đầu thực hiện di chúc, phân chia tài sản và quyền nghĩa vụ của người để lại cho những người được chỉ định trong di chúc. Đồng thời, thời điểm mở di chúc cũng là căn cứ để xác định những người thừa kế theo di chúc và thời hạn để thực hiện quyền và nghĩa vụ của họ.
Thời điểm mở thừa kế được xác định theo quy định tại Điều 71 của Bộ luật Dân sự 2015, và cụ thể như sau:
- Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
- Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
- Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.
Tùy vào tình huống cụ thể, thời điểm mở thừa kế sẽ được xác định dựa trên những quy định trên và là căn cứ để tiến hành thủ tục thừa kế và phân chia di sản theo di chúc hoặc quy định pháp luật.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn về mở thừa kế khi nào? Gọi ngay: 1900.6174
Trình thự thủ tục mở thừa kế?
Để đảm bảo chính xác và đầy đủ, tôi xin đề cập thêm một số giấy tờ cần chuẩn bị khi mở thừa kế:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản khác (nếu có) của người đã qua đời (photo công chứng);
Giấy tờ liên quan đến di sản của người đã qua đời, bao gồm các tài sản như tiền trong ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, ô tô, vật dụng gia đình, trang sức và các tài sản khác (photo công chứng);
Giấy tờ chứng minh quan hệ thân thích giữa người mở thừa kế và các thừa kế khác như giấy khai sinh, giấy kết hôn, giấy chứng nhận quan hệ cha con, giấy chứng nhận nuôi dưỡng (nếu có) (photo công chứng);
Giấy tờ tùy thân của người mở thừa kế và các thừa kế khác như giấy phép lái xe, CMND, hộ chiếu (nếu có) (photo công chứng);
Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (nếu người mở thừa kế đã kết hôn) (photo công chứng);
Bản sao giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản khác (nếu có) của các thừa kế (photo công chứng);
Bản sao giấy chứng nhận đăng ký tài khoản ngân hàng của người mở thừa kế và các thừa kế (nếu có) (photo công chứng).
Lưu ý rằng danh sách này chỉ mang tính chất tham khảo và các giấy tờ cần thiết có thể khác nhau tùy theo quy định pháp luật và tình huống cụ thể của từng trường hợp. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi nào, quý khách nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Cơ quan công chứng sẽ kiểm tra hồ sơ xem giấy tờ đã đầy đủ và phù hợp với quy định của pháp luật hay chưa. Nếu giấy tờ còn thiếu, người thừa kế sẽ được yêu cầu bổ sung. Sau khi giấy tờ đã đủ và phù hợp, cơ quan công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai tại địa điểm quy định.
Nếu người để lại di sản đã có nơi thường trú trước đây, thì niêm yết sẽ được thực hiện tại trụ sở UBND cấp xã của địa phương đó. Trong trường hợp không có nơi thường trú, niêm yết sẽ được thực hiện tại UBND, nơi tạm trú có thời hạn của người đó.
Sau khi đã niêm yết công khai đầy đủ trong vòng 15 ngày và không có khiếu nại, tố cáo gì, cơ quan công chứng sẽ chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo Điều 49 Luật Công chứng. Văn bản thỏa thuận này sẽ có giá trị pháp lý và các thừa kế đã ký thỏa thuận sẽ phải tuân thủ đúng như nội dung đã thỏa thuận.
Quy trình thủ tục mở thừa kế bao gồm các bước sau:
Bước 1: Xác định thừa kế và di sản
Trước khi bắt đầu quá trình mở thừa kế, người có quyền thừa kế cần xác định các thừa kế và di sản mà người để lại để lại. Để làm được điều này, người có quyền thừa kế cần thu thập các giấy tờ, tài liệu và thông tin liên quan đến di sản của người để lại.
Bước 2: Tìm kiếm và xác nhận văn bản thừa kế
Sau khi xác định được di sản và các thừa kế, người có quyền thừa kế cần tìm kiếm và xác nhận các văn bản thừa kế như di chúc, quyền sử dụng đất, hợp đồng đặc biệt và các văn bản khác liên quan đến di sản của người để lại.
Bước 3: Nộp đơn đăng ký mở thừa kế
Người có quyền thừa kế tiến hành nộp đơn đăng ký mở thừa kế tại cơ quan công chứng hoặc tòa án nơi người có tài sản có địa chỉ thường trú hoặc địa chỉ tạm trú có xác định thời hạn. Đơn đăng ký này cần ghi rõ các thông tin liên quan đến người để lại, các thừa kế và di sản.
Bước 4: Kiểm tra và xác nhận các giấy tờ liên quan
Cơ quan công chứng hoặc tòa án sẽ tiến hành kiểm tra và xác nhận các giấy tờ liên quan đến di sản và thừa kế. Nếu các giấy tờ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan công chứng hoặc tòa án sẽ tiến hành niêm yết công khai di sản thừa kế.
Bước 5: Phân chia di sản
Sau khi đã niêm yết công khai và chưa có khiếu nại, tố cáo gì trong vòng 15 ngày, cơ quan công chứng hoặc tòa án sẽ chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật. Các thừa kế sẽ thực hiện phân chia di sản theo nội dung đã thỏa thuận trong văn bản này.
Trong quá trình mở thừa kế, nếu có tranh chấp liên quan đến di sản thừa kế, các bên có thể thực hiện giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật.
>>> Trình tự thủ tục mở thừa kế khi nào? Gọi ngay: 1900.6174
Mở thừa kế ở đâu?
Việc mở thừa kế là quá trình quan trọng để xác định và phân chia di sản của người đã qua đời cho các thừa kế. Theo quy định của pháp luật, địa điểm mở thừa kế phụ thuộc vào địa chỉ thường trú hoặc địa chỉ tạm trú có xác định thời hạn của người có tài sản để lại.
Cụ thể, việc mở thừa kế có thể được thực hiện tại cơ quan công chứng hoặc tòa án nơi người có tài sản có địa chỉ thường trú hoặc địa chỉ tạm trú có xác định thời hạn. Nếu người có tài sản để lại không có địa chỉ thường trú hoặc địa chỉ tạm trú có xác định thời hạn, thì địa điểm mở thừa kế sẽ được xác định theo quy định của pháp luật.
Việc mở thừa kế được đảm bảo tính công khai, minh bạch và bảo đảm quyền lợi của các thừa kế. Việc phân chia di sản sẽ được thực hiện sau khi đã niêm yết công khai và chưa có khiếu nại, tố cáo gì trong vòng 15 ngày. Cơ quan công chứng hoặc tòa án sẽ chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật. Các thừa kế sẽ thực hiện phân chia di sản theo nội dung đã thỏa thuận trong văn bản này.
Tuy nhiên, trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến di sản thừa kế, các bên có thể yêu cầu giải quyết tại cơ quan tòa án có thẩm quyền hoặc các trung tâm trọng tài. Việc giải quyết tranh chấp sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật và bảo đảm quyền lợi của các bên liên quan.
>>> Xem thêm: Thời hiệu thừa kế có phụ thuộc vào thời điểm thừa kế?
Ngoài những nội dung tư vấn trong bài viết của Tổng Đài Tư Vấn về mở thừa kế khi nào? Nếu bạn có bất kỳ nội dung nào chưa rõ cần được giải đáp đừng ngần ngại nhấc điện thoại lên và gọi điện ngay cho luật sư của chúng tôi qua điện thoại 1900.6174 để được tư vấn miễn phí.
