Lấn chiếm lối đi chung là một vấn đề gây tranh cãi phổ biến. Đây là tình huống mà một bên sử dụng đất vượt quá ranh giới của mình và xâm phạm vào lối đi chung, gây cản trở và gây phiền hà cho những người khác. Việc lấn chiếm lối đi chung không chỉ vi phạm pháp luật mà còn xâm phạm vào quyền lợi và sự thuận tiện của những người sử dụng lối đi này. Trường hợp có nhu cầu cần được các Luật sư tư vấn khẩn cấp, hãy nhấc máy gọi đến đường dây nóng 1900.6174 của Tổng Đài Tư Vấn để được hỗ trợ nhanh chóng nhất!
>>>Luật sư tư vấn miễn phí các quy định liên quan đến hành vi lấn chiếm lối đi chung. Gọi ngay: 1900.6174
Tình huống:
Anh Trung tại Kiên Giang đã gửi đến câu hỏi như sau:
Chào quý luật sư, tôi gặp vấn đề tranh chấp trong lối đi chung, mong được quý luật sư giải đáp. Tôi và hàng xóm có chung một lối đi về nhà, tuy nhiên gần đây có gần chút tranh chấp. Vì vậy tôi muốn hỏi quý luật sư, lấn chiếm lối đi chung giải quyết như thế nào? Và trong trường hợp này sẽ xử phạt ra sao? Mong nhận được sự phản hồi sớm từ quý luật sư.
Trả lời:
Chào anh, trước tiên thay mặt đội ngũ luật sư của chúng tôi, tôi xin chân thành cảm ơn vì được anh lựa chọn tin tưởng. Để giải đáp vấn đề này, chúng tôi gửi câu trả lời qua các thông tin sau:
Tranh chấp lối đi chung là gì?
Lối đi chung trong pháp luật hiện tại chưa được quy định một cách cụ thể trong bất kỳ văn bản pháp luật nào. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu lối đi chung là một phần của diện tích đất được dùng để tạo lối đi từ các chủ sử dụng đất ra đường giao thông công cộng.
Tranh chấp lối đi chung là thuật ngữ được sử dụng để chỉ các xung đột liên quan đến việc mở lối đi chung hoặc xung đột do lấn chiếm, chiếm đất giữa các chủ sử dụng đất liền kề. Đây là những tranh chấp thuộc lĩnh vực đất đai, nhưng ít ai biết rằng các tranh chấp này cũng có những đặc điểm khác nhau, do đó, cách giải quyết tranh chấp cũng sẽ khác nhau tùy theo từng tình huống cụ thể.
Tranh chấp về mở lối đi chung
Lối đi chung được hình thành thông qua việc người sử dụng đất phía ngoài tự dành ra một phần diện tích đất hoặc thông qua thỏa thuận hoặc chuyển nhượng cho người phía trong nhằm tạo ra lối ra đường công cộng (tương tự như lối đi qua).
Ngoài ra, lối đi chung cũng có thể được tạo thành khi các chủ sử dụng đất cắt ra một phần diện tích đất của mình, tạo thành một lối đi chung, đồng thời lối đi chung này cũng là ranh giới giữa các thửa đất liền kề (thường được gọi là đường đi chung hoặc ngõ đi chung).
Qua đó, chúng ta có thể nhận thấy rằng việc mở lối đi chung là quyền của người sử dụng đất để dành ra một phần diện tích đất làm lối đi chung, thông qua tự dành, thỏa thuận hoặc chuyển nhượng. Do đó, tranh chấp về lối đi chung được coi là một tranh chấp dân sự. Trong trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp bằng cách khởi kiện, họ có quyền khởi kiện tại Tòa án để giải quyết tranh chấp này.
Tranh chấp lấn chiếm lối đi chung
Hầu hết các vụ việc xảy ra do hành vi lấn chiếm đất giữa những người sử dụng đất liền kề trên thực tế đều thuộc về lĩnh vực tranh chấp đất đai.
Theo khoản 24 của Điều 3 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 2 của Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, tranh chấp về lối đi do hành vi lấn chiếm giữa những người sử dụng đất liền được xem là tranh chấp đất đai. Điều này có nghĩa rằng, tranh chấp này chủ yếu xoay quanh việc xác định ai là người có quyền sử dụng đất trong trường hợp lối đi bị xâm phạm.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí tranh chấp lấn, chiếm lối đi chung là gì? Gọi ngay: 1900.6174
Lấn chiếm lối đi chung giải quyết như thế nào?
Khi có hành vi lấn chiếm lối đi chung, người sử dụng chung lối đi đó có thể thương lượng với người lấn chiếm. Tuy nhiên, nếu thỏa thuận không đạt được kết quả, có thể yêu cầu sự can thiệp giải quyết từ các cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Đối với tranh chấp lấn chiếm ngõ đi chung, có thể tiến hành các thủ tục sau:
– Tố cáo hành vi lấn chiếm
Theo quy định tại Khoản 7 Điều 166 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai. Khi phát hiện hành vi lấn chiếm lối đi chung, chúng ta có thể thực hiện thủ tục tố cáo tại UBND cấp xã để giải quyết vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP.
– Yêu cầu UBND cấp xã giải quyết tranh chấp lối đi chung
Theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013, nhà nước khuyến khích việc các bên hòa giải đối với tranh chấp về đất đai. Khi các bên có tranh chấp liên quan đến việc lấn chiếm ngõ đi chung, chúng ta có thể nộp đơn yêu cầu UBND cấp xã tiến hành hòa giải theo quy định của pháp luật. UBND xã phải tiến hành hòa giải và lập biên bản kết quả hòa giải trong thời hạn 45 ngày kể từ thời điểm nhận được đơn yêu cầu.
– Trường hợp hòa giải không thành công, chúng ta có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp theo các phương án sau:
- Khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp đất đai theo thủ tục tố tụng dân sự.
- Yêu cầu UBND cấp huyện nơi có tranh chấp giải quyết theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai.
Khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết trong Trường hợp vi phạm lấn chiếm ngõ đi chung thuộc lĩnh vực đất đai, chúng ta cũng có thể khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp. Theo quy định tại Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, đối với tranh chấp liên quan đến việc xác định ai là người có quyền sử dụng đất, bao gồm cả việc lấn chiếm ngõ đi chung, phải tiến hành thủ tục hòa giải tại UBND để đáp ứng điều kiện khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp.
Theo quy định tại Điều 35 và Điều 39 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, trong trường hợp tranh chấp liên quan đến lấn chiếm ngõ đi chung, tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp Huyện nơi có tranh chấp. Nếu hành vi lấn chiếm gây ra thiệt hại và có thể chứng minh được, chúng ta cũng có quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật gây ra.
Trình tự thủ tục khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết được thực hiện như sau:
- Nộp đơn khởi kiện.
- Tòa án thụ lý giải quyết.
- Tòa án xét xử sơ thẩm.
- Tòa án xét xử phúc thẩm nếu có kháng cáo hoặc kháng nghị.
Qua đó, việc khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp lấn chiếm đất trong lối đi chung là một phương án để bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất và khôi phục trạng thái ban đầu cho lối đi chung bị xâm phạm.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về cách giải quyết tranh chấp lấn, chiếm lối đi chung. Gọi ngay: 1900.6174
Tiền án phí khi giải quyết lấn chiếm lối đi chung tại tòa
Án phí là khoản tiền mà đương sự phải nộp để Tòa án giải quyết một vụ án theo mức đã được pháp luật quy định. Đối với tranh chấp lối đi chung, mức án phí phải nộp sẽ được xác định như sau:
– Tiền tạm ứng án phí tranh chấp lối đi chung:
Trước khi hồ sơ khởi kiện giải quyết tranh chấp lối đi chung được thụ lý, người làm đơn cần nộp một khoản phí tạm ứng cho cơ quan thi hành án. Đây là khoản tiền tạm ứng ban đầu để Tòa án thụ lý hồ sơ. Trong trường hợp tranh chấp đất đai không có giá trị định mức, người làm đơn phải nộp 300.000 đồng. Đối với tranh chấp có giá trị định mức, người làm đơn cần nộp số tiền tạm ứng án phí bằng 50% mức án phí tính theo tính toán ban đầu.
– Tiền án phí tranh chấp lối đi chung:
a) Đối với vụ án không có giá trị định mức:
Theo quy định tại khoản 2 Điều 24 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, “Vụ án dân sự không có giá trị định mức là vụ án mà trong đó yêu cầu của đương sự không phải là một số tiền hoặc không thể xác định được giá trị bằng một số tiền cụ thể”. Đối với tranh chấp lối đi chung mà Tòa án không xem xét giá trị, Tòa án chỉ xem xét quyền sử dụng đất và đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trong trường hợp vụ án không có giá trị định mức là 300.000 đồng.
b) Đối với vụ án có giá trị định mức:
Trong trường hợp Tòa án phải xác định giá trị quyền sử dụng đất trong tranh chấp lối đi chung, đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trong trường hợp vụ án có giá trị định mức đối với phần giá trị mà mình được hưởng. Án phí được xác định dựa trên giá trị tài sản cụ thể như bảng dưới đây:
- Từ 6.000.000 đồng trở xuống: 300.000 đồng.
- Từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng: 5% giá trị tài sản tranh chấp.
- Từ trên 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng: 20.000.000 đồng + 4% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng.
- Từ trên 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng: 36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 800.000.000 đồng.
- Từ trên 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng: 72.000.000 đồng + 2% của phần giá trtrị tài sản tranh chấp vượt quá 2.000.000.000 đồng.
- Từ trên 4.000.000.000 đồng trở lên: 112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 4.000.000.000 đồng.
Như vậy, mức án phí phải nộp sẽ phụ thuộc vào trường hợp khởi kiện cụ thể. Nếu giá trị quyền sử dụng đất cao, mức án phí cũng sẽ cao hơn và ngược lại. Người làm đơn cần xem xét và tính toán kỹ để đưa ra mức án phí hợp lý cho trường hợp của mình, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình giải quyết tranh chấp lối đi chung.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về án phí giải quyết tranh chấp lấn, chiếm lối đi chung. Gọi ngay: 1900.6174
Lấn chiếm lối đi chung bị xử phạt như thế nào?
Theo quy định tại Điều 14 của Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt về lấn, chiếm đất, các hình thức và mức xử phạt được áp dụng tùy thuộc vào loại hành vi lấn chiếm ngõ đi chung:
Đối với hành vi lấn, chiếm đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình và đất công trình có hành lang bảo vệ, đất trụ sở làm việc và cơ sở hoạt động sự nghiệp của cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, hình thức và mức xử phạt sẽ được áp dụng theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật, kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở, giao thông đường bộ và đường sắt, văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, phòng, chống lụt, bão, quản lý, sử dụng tài sản nhà nước và các lĩnh vực chuyên ngành khác.
Đối với các công trình xây dựng trái phép, lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác hoặc của khu vực công cộng, khu vực sử dụng chung, xử phạt sẽ tuân theo quy định tại Điều 16 của Nghị định 16/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm quy định về trật tự xây dựng. Cụ thể, mức xử phạt tùy thuộc vào loại hành vi vi phạm như sau:
- Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ.
- Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa hoặc công trình xây dựng khác.
- Phạt tiền từ 180.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng.
Đối với các công trình xây dựng trên đất không đúng mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, xử phạt sẽ được áp dụng theo quy định tại Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
>>>Xem thêm: Lối đi chung tối thiểu bao nhiêu mét? Lấn chiếm lối đi chung bị xử phạt như thế nào?
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 12 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP, việc vi phạm quy định về sử dụng, khai thác đất dành cho đường bộ cũng sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Mức xử phạt sẽ tùy thuộc vào loại hành vi vi phạm và được quy định như sau:
- Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng (cá nhân) và từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng (tổ chức) đối với việc bán hàng rong, phơi thóc, lúa, rơm, rạ, nông, lâm, hải sản trên đường bộ và các hành vi vi phạm khác.
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng (cá nhân) và từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng (tổ chức) đối với việc dựng cổng chào, treo biển rôn, biểu ngữ trái phép trên đường bộ.
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng (cá nhân) và từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng (tổ chức) đối với việc đổ rác ra đường bộ không đúng nơi quy định và các hành vi vi phạm khác.
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng (cá nhân) và từ 4.000.000đến 6.000.000 đồng (tổ chức) đối với việc dựng rạp, lều quán, cổng ra vào, tường rào trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ, sử dụng trái phép lòng đường đô thị và các hành vi vi phạm khác.
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng (cá nhân) và từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng (tổ chức) đối với việc chiếm dụng lòng đường đô thị, hè phố từ 20m2 trở lên làm nơi trông, giữ xe và dựng biển quảng cáo trái phép trên đất hành lang an toàn đường bộ.
- Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (cá nhân) và từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng (tổ chức) đối với việc chiếm dụng đất của đường bộ hoặc đất hành lang an toàn đường bộ để xây dựng nhà ở.
Ngoài việc bị xử phạt, cá nhân và tổ chức vi phạm còn sẽ bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả. Điều này bao gồm việc thu dọn vật liệu, chất phế thải, cây trồng không đúng quy định và khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm gây ra.
Tổng hợp lại, việc vi phạm quy định lấn chiếm đất và trật tự xây dựng sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với các mức phạt và biện pháp khắc phục hậu quả tùy thuộc vào loại hành vi vi phạm và quy định của pháp luật trong lĩnh vực đó. Điều này nhằm đảm bảo sự tuân thủ quy định pháp luật, bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và duy trì trật tự trong sử dụng đất và xây dựng.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về mức phạt hành vi lấn, chiếm lối đi chung. Gọi ngay: 1900.6174
Xây hàng rào lấn ra lối đi chung thì có nộp đơn ra chính quyền địa phương để yêu cầu giải quyết được không?
Theo quy định tại Điều 202 của Luật Đất đai 2013 về hòa giải tranh chấp đất đai, quy trình hòa giải tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:
Đối với trường hợp hộ dân xây hàng rào lấn lối đi chung của các hộ dân trong xóm, các bên có thể tự thương lượng và hòa giải với nhau. Nếu không thể đạt được sự thỏa thuận, các bên có quyền gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để yêu cầu hòa giải.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức quá trình hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương của mình. Trong quá trình này, ông/ bà phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, cùng với các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã phải được hoàn thành trong thời hạn không quá 45 ngày, tính từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
Kết quả của quá trình hòa giải phải được ghi thành biên bản, có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành công hoặc hòa giải không thành công của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải sẽ được gửi đến các bên tranh chấp và lưu trữ tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
Trong trường hợp hòa giải thành công dẫn đến thay đổi hiện trạng về ranh giới hoặc người sử dụng đất, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường (đối với tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư) hoặc gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường (đối với các trường hợp khác).
Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Như vậy, quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cho phép các bên tự thương lượng và giải quyết vấn đề trên cơ sở tình frei. Trường hợp không đạt được thỏa thuận, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ tiếp nhận và xem xét yêu cầu hòa giải, đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và giải quyết tranh chấp một cách công bằng và minh bạch.
>>>Xem thêm: Thỏa thuận lối đi chung là gì? Nguyên tắc thỏa thuận lối đi chung?
Tranh chấp lấn chiếm lối đi chung là một vấn đề nghiêm trọng trong lĩnh vực pháp luật. Đối với những người bị ảnh hưởng, việc giữ vững quyền sử dụng lối đi chung là cần thiết để bảo vệ quyền lợi và đảm bảo sự thuận tiện trong việc đi lại hàng ngày.
Tuy nhiên, để giải quyết tranh chấp này đòi hỏi sự hiểu biết về quy định pháp luật và khả năng thương lượng, thỏa thuận giữa các bên liên quan. Việc tuân thủ pháp luật và tìm kiếm giải pháp hòa giải là cách tốt nhất để đảm bảo sự công bằng và hài hòa trong việc sử dụng lối đi chung. Mọi thắc mắc liên quan đến thông tin trong bài viết, quý bạn đọc có thể liên hệ qua tổng đài 1900.6174 để được đội ngũ Luật sư của Tổng Đài Tư Vấn giải đáp nhanh chóng nhất!
Liên hệ chúng tôi
✅ Dịch vụ luật sư | ⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi | ⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín |
✅ Dịch vụ ly hôn | ⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày |
✅ Dịch vụ Luật sư riêng | ⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự | ⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả |
✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng | ⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc |
✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp | ⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp |