Người thừa kế không phụ thuộc di chúc là những ai? Thừa kế theo di chúc được hiểu là việc thừa kế phải được chia theo như ý nguyện và mong muốn về việc để lại di sản cho ai của người lập di chúc đó. Tuy nhiên, pháp luật nước ta vẫn đảm bảo tính nhân văn khi quy định riêng về trường hợp đặc biệt dù không có tên trong di chúc nhưng vẫn sẽ được hưởng phần di sản theo quy định của pháp luật.
Đa phần những đối tượng ưu tiên này đều là những người có mối quan hệ gần gũi nhất với người mất cũng như có khó khăn trong việc tự nuôi sống bản thân mình v.v…Tất cả sẽ được Tổng Đài Tư Vấn giải đáp trong bài viết sau đây, mời quý bạn đọc cùng tìm hiểu và cập nhật kiến thức pháp luật mới nhất.
>>> Liên hệ Tổng Đài Tư Vấn miễn phí về trường hợp người không có tên trong di chúc. Gọi ngay 1900.6174
Người thừa kế không phụ thuộc di chúc là ai?
Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc căn cứ theo quy định tại Điều 644 của Bộ luật trên, cụ thể là:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
- Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Như vậy, đây là những trường hợp đặc biệt trong pháp luật về thừa kế, bởi vì nó xác định những cá nhân mặc dù không có tên trong di chúc nhưng vẫn có thể được nhận di sản khi đáp ứng được các điều kiện do luật định.
>>> Xem thêm: Thừa kế chuyển tiếp theo quy định Bộ luật Dân sự 2015?
Trường hợp đương nhiên hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Căn cứ dựa theo như quy định tại khoản 1 Điều 644 của Bộ luật Dân sự năm 2015 vừa nêu trên thì những người sau đây vẫn sẽ được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo như pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản đó hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, các trường hợp đó là:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
- Con thành niên mà không có khả năng để lao động.
Thứ nhất, đối với trường hợp con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng. Thì xét dưới góc độ pháp lý đối với trường hợp này, tuy pháp luật dân sự không có quy định rõ nhưng để được hưởng sự bảo vệ của quy định này thì phải là vợ và chồng hợp pháp của người lập di chúc. Mặt khác, theo đó thì người được hưởng phần thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc chỉ cần đáp ứng điều kiện là cha mẹ hợp pháp của người để lại di chúc.
Điều này của pháp luật nhằm mục đích hướng tới việc bảo vệ quyền lợi của các chủ thể đương nhiên được hưởng phần di sản thừa kế đó là cha, mẹ của người lập di chúc, vợ hoặc chồng của người lập di chúc, con của người lập di chúc mà chưa thành niên hoặc đã thành niên mà không có khả năng lao động hay hiểu theo cách khác thì đây chính là những người này đã mất đi năng lực hành vi dân sự của mình, không thể tự làm việc để nuôi sống bản thân mình được.
Thứ hai, đối với trường hợp con thành niên mà không có khả năng để lao động. Về điều này có thể khẳng định rằng Bộ luật dân sự hiện hành không phân biệt con đẻ hay con nuôi, con ruột, con ngoài giá thú hay ngoài giá thú nên tất cả những người này đều sẽ thuộc diện được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc nếu đảm bảo được các yêu cầu khác của luật định.
Mặt khác, tại Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP có đưa ta một số trường hợp được coi là “mất khả năng lao động” như là sau khi điều trị, người bị thiệt hại do bị liệt cột sống, mù hai mắt, liệt hai chi, bị tâm thần nặng và các trường hợp khác do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định về việc bị suy giảm khả năng lao động vĩnh viễn từ 81% trở lên.
Nếu các cá nhân thuộc trường hợp này thì thiết nghĩ cũng sẽ thuộc trường hợp “không có khả năng lao động” trong quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc nêu trên
Như vậy, tóm lại những trường hợp nêu trên thì sẽ được hưởng di sản thừa kế dù cho không có tên trong di chúc và sẽ được hưởng một phần bằng ⅔ của một suất thừa kế.
>>> Liện hệ luật sư tư vấn miễn phí đương nhiên thừa kế tài sản. Gọi ngay 1900.6174
Điều kiện hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Căn cứ theo như quy định tại Khoản 2 Điều 644 của Bộ luật dân sự năm 2015, pháp luật ghi nhận những trường hợp được hưởng thừa kế mà không phụ thuộc vào nội dung của di chúc. Tuy nhiên, trường hợp này sẽ không áp dụng đối với các trường hợp sau đây
Thứ nhất, người thừa kế phải đáp ứng được đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 613 của Bộ luật dân sự năm 2015, theo đó phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi mà người để lại di sản chết.
Thứ hai, người thừa kế đương nhiên mà không phụ thuộc vào di chúc phải không từ chối nhận di sản đó. Cụ thể, theo quy định tại Điều 620 của Bộ luật dân sự năm 2015 quy định rõ người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp là việc từ chối này nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với những người khác.
Thứ ba, không thuộc các trường hợp người không được quyền hưởng di sản theo quy định tại Điều 621 của Bộ luật dân sự năm 2015 cụ thể như sau:
- Người mà bị kết án về các hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về các hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
- Người vi phạm nghiêm trọng về nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người để lại di sản;
- Người mà bị kết án về các hành vi cố ý xâm phạm tính mạng của người thừa kế khác để nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng đó;
- Người mà có các hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ra sức ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản mong muốn.
>>> Xem thêm: Hàng thừa kế là gì? Các xách định rõ trường hợp thừa kế
Quyền của hàng thừa kế không phụ thuộc di chúc
Căn cứ dựa theo như quy định tại khoản 1 Điều 644 của Bộ luật Dân sự năm 2015 vừa nêu trên thì những người sau đây vẫn sẽ được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo như pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản đó hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, các trường hợp đó là:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
- Con thành niên mà không có khả năng để lao động.
Theo đó sẽ lấy tổng di sản gốc là phần di sản còn lại để chia thừa kế sau khi đã thanh toán toàn bộ nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại theo thứ tự ưu tiên thanh toán đã được quy định tại Điều 658 của BLDS năm 2015 bao gồm: Mai táng phí ; các khoản cấp dưỡng còn thiếu; các khoản bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ và tài sản của người khác; các khoản nợ đối với nhà nước, với các chủ thể khác; chi phí về việc quản lý, bảo quản di sản…
Phần di sản còn lại sẽ được hiểu là di sản để chia thừa kế và là phần “di sản gốc” đem chia cho những tại hàng thừa kế thứ nhất có quyền hưởng, được bao nhiêu đem nhân với hai phần ba của suất đó và đó sẽ là phần được hưởng của những người thừa kế không phụ thuộc di chúc. Nếu như người có tên trong hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Điều 651 của BLDS năm 2015, nhưng đã từ chối quyền hưởng di sản hoặc không có quyền hưởng di sản thừa kế đó theo quy định tại Điều 621 của BLDS năm 2015, thì sẽ bị loại khỏi hàng thừa kế.
Những người bị loại khỏi hàng thừa kế thứ nhất không phải là tham số để xác định một suất thừa kế chia theo quy định của pháp luật.
Như vậy, phần giá trị di sản gốc để chia thừa kế theo pháp luật trong trường hợp xác định hai phần ba của một suất thừa kế chia theo pháp luật cho những người được hưởng không phụ thuộc vào nội dung của di chúc. Theo đó, sự định đoạt di sản của người lập di chúc cho người thừa kế sẽ không làm giảm sút đi giá trị di sản thừa kế gốc.
Điều 644 BLDS năm 2015 được quy định để nhằm hạn chế quyền tự định đoạt của người lập di chúc nếu như người đó định đoạt di sản của mình mà xâm phạm đến các quyền và lợi ích hợp pháp của những người được thừa kế khác.
Quy định này sẽ không áp dụng đối với trường hợp những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 của BLDS năm 2015 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của BLDS năm 2015.
>>> Liên hệ Tổng Đài Tư Vấn miễn phí quyền của người thừa kế trong quy định hiện nay. Gọi ngay 1900.6174
Trên đây là toàn bộ thông tin về “Người thừa kế không phụ thuộc di chúc” đã được chúng tôi tìm hiểu, tổng hợp để gửi đến các bạn, cụ thể quy định pháp luật đối với các trường hợp mặc nhiên được hưởng phần di sản dù không có tên trong di chúc, các điều kiện để những đối tượng này được hưởng di sản v.v…
Nếu như còn thắc mắc nào liên quan đến vấn đề trên xin mời quý bạn đọc tiếp tục gửi câu hỏi về cho Tổng Đài Tư Vấn để được hỗ trợ một cách nhanh nhất có thể. Chúng tôi hy vọng sẽ nhận được nhiều hơn nữa sự tin tưởng cũng như các ý kiến đóng góp của quý bạn đọc.
