Mua bán nông sản là hoạt động thương mại trao đổi các sản phẩm nông nghiệp như lúa gạo, cà phê, trái cây, hoặc rau củ, thông qua giao dịch trực tiếp hoặc sàn TMĐT. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2024), Việt Nam xuất khẩu hơn 54 tỷ USD nông sản trong 11 tháng năm 2024. Bài viết này cung cấp thông tin về quy định mua bán nông sản, cách soạn hợp đồng mua bán nông sản, lưu ý mua bán nông sản, và mối liên hệ với mua bán công nghệ, đề xuất mua sắm thiết bị, báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư, và đầu tư quốc tế, dựa trên Luật Thương mại 2005, Luật Trồng trọt 2018, Nghị định 87/2018/NĐ-CP, và Luật Đầu tư 2020.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Mua Bán Nông Sản Là Gì?
Khái Niệm
Mua bán nông sản là hoạt động mua bán, trao đổi các sản phẩm nông nghiệp (lúa gạo, cà phê, trái cây, rau củ, thủy sản chế biến) giữa các bên, thông qua hợp đồng thương mại hoặc giao dịch trên sàn TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, hoặc Alibaba (Điều 3, Luật Thương mại 2005).
Hành vi vi phạm:
Kinh doanh nông sản không rõ nguồn gốc, không đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Không lập hợp đồng hoặc không cung cấp hóa đơn, chứng từ.
Vi phạm có thể bị phạt 10–100 triệu đồng (Điều 60, Nghị định 02/2022/NĐ-CP) hoặc tịch thu hàng hóa.
Ví dụ: Một cá nhân bán cà phê giả trên Shopee, không cung cấp chứng nhận chất lượng, bị phạt 30 triệu đồng và tịch thu hàng.
Đặc Điểm
Tính chất: Giao dịch nhanh, đa dạng kênh (trực tiếp, chợ đầu mối, TMĐT), yêu cầu tiêu chuẩn an toàn thực phẩm (Điều 13, Luật Trồng trọt 2018).
Hậu quả pháp lý: Không tuân thủ quy định có thể dẫn đến tranh chấp, phạt hành chính, hoặc ảnh hưởng đến báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư (nếu thuộc dự án FDI).
Đối tượng áp dụng: Cá nhân, tổ chức trong nước hoặc nước ngoài tham gia mua bán nông sản tại Việt Nam.
Số liệu: Theo Bộ Nông nghiệp (2024), nông sản xuất khẩu chủ lực bao gồm cà phê (5,5 tỷ USD), gạo (4,8 tỷ USD), và trái cây (6,5 tỷ USD).
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Quy Định Mua Bán Nông Sản
Căn Cứ Pháp Lý
Luật Thương mại 2005:
Điều 3: Khái niệm hoạt động thương mại.
Điều 16–20: Quy định hợp đồng mua bán hàng hóa.
Điều 50–54: Quy định về thương mại điện tử.
Luật Trồng trọt 2018:
Điều 13: Tiêu chuẩn chất lượng nông sản.
Điều 15: Truy xuất nguồn gốc.
Nghị định 87/2018/NĐ-CP: Quy định về kinh doanh thương mại điện tử.
Nghị định 02/2022/NĐ-CP: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại và an toàn thực phẩm.
Luật Đầu tư 2020:
Điều 71: Báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư (nếu liên quan FDI).
Điều 43: Bảo đảm thực hiện dự án đầu tư.
Điều Kiện Mua Bán Nông Sản
Theo Điều 16, Luật Thương mại 2005 và Điều 13, Luật Trồng trọt 2018:
Nông sản đưa vào kinh doanh:
Có nguồn gốc rõ ràng, truy xuất được (chứng nhận VietGAP, GlobalGAP).
Đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm (không chứa chất cấm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật).
Không thuộc danh mục hàng hóa cấm kinh doanh (Điều 6, Luật Thương mại 2005).
Đối tượng tham gia:
Cá nhân trong nước: Có năng lực hành vi dân sự, không cần GCNĐKDN nếu bán lẻ.
Tổ chức/cá nhân nước ngoài: Phải có giấy phép kinh doanh hoặc GCNĐKĐT nếu kinh doanh tại Việt Nam (Điều 37, Luật Đầu tư 2020).
Hình thức giao dịch:
Hợp đồng mua bán (bằng văn bản hoặc thông điệp dữ liệu).
Thanh toán qua ví điện tử (Momo, ZaloPay), thẻ tín dụng, hoặc COD (Điều 15, Nghị định 87/2018/NĐ-CP).
Ví dụ: Một công ty xuất khẩu cà phê sang EU phải cung cấp chứng nhận GlobalGAP và hợp đồng mua bán với đối tác.
Nghĩa Vụ Và Trách Nhiệm
Bên bán:
Cung cấp thông tin nguồn gốc, chất lượng nông sản (VietGAP, chứng nhận an toàn).
Nộp thuế VAT (5% cho nông sản chưa qua chế biến) hoặc thuế thu nhập cá nhân.
Đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng (đổi trả nếu lỗi).
Bên mua:
Thanh toán đúng hạn theo hợp đồng.
Kiểm tra chất lượng nông sản trước khi nhận (đặc biệt với COD).
Cơ quan quản lý:
Kiểm tra chất lượng, nguồn gốc nông sản (Điều 15, Luật Trồng trọt 2018).
Xử lý vi phạm hành chính (Nghị định 02/2022/NĐ-CP).
Ví dụ: Một hợp tác xã bán gạo hữu cơ trên Tiki, cung cấp chứng nhận VietGAP và hóa đơn VAT, đổi trả trong 7 ngày nếu hàng lỗi.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Thủ Tục Mua Bán Nông Sản
Hồ Sơ Mua Bán Nông Sản
Hồ Sơ Mua Bán Nông SảnTheo Điều 17, Luật Thương mại 2005 và Điều 8, Nghị định 87/2018/NĐ-CP:
Hồ sơ cơ bản:
Hợp đồng mua bán nông sản (nếu giao dịch giá trị lớn, trên 100 triệu đồng).
Hóa đơn VAT hoặc chứng từ nguồn gốc (chứng nhận VietGAP, GlobalGAP).
CMND/CCCD/hộ chiếu của bên mua/bán (nếu cần công chứng).
GCNĐKDN hoặc GCNĐKĐT (nếu là tổ chức FDI).
Hồ sơ bổ sung (nếu FDI):
Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (liên quan đến thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư).
Báo cáo hoạt động đầu tư định kỳ (Điều 71, Luật Đầu tư 2020).
Quy Trình Thực Hiện
Lựa chọn nông sản:
Truy cập sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki) hoặc chợ đầu mối (Đức Trọng, Lâm Đồng).
Kiểm tra chứng nhận chất lượng, nguồn gốc, và đánh giá nhà bán (web:16).
Ký hợp đồng (nếu cần):
Giao dịch lớn (ví dụ: xuất khẩu 100 tấn gạo) cần hợp đồng mua bán, công chứng nếu pháp luật yêu cầu.
Thanh toán:
Sử dụng ví điện tử (Momo, ZaloPay), thẻ tín dụng, hoặc COD (web:15).
Đối với xuất khẩu, thanh toán qua L/C, T/T, hoặc PayPal (web:9).
Nhận hàng và kiểm tra:
Kiểm tra chất lượng nông sản trước khi thanh toán (với COD).
Lưu ý thời gian đổi trả (7–14 ngày tùy sàn, ví dụ: Tiki 7 ngày).
Báo cáo (nếu FDI):
Doanh nghiệp FDI kinh doanh nông sản cần nộp báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư (Điều 71, Luật Đầu tư 2020).
Ví dụ: Một công ty xuất khẩu trái cây mua 50 tấn xoài tại Đồng Tháp, ký hợp đồng công chứng, thanh toán qua T/T, và nộp báo cáo quý cho dự án FDI.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Cách Soạn Hợp Đồng Mua Bán Nông Sản
Nội Dung Hợp Đồng
Theo Điều 17, Luật Thương mại 2005, hợp đồng mua bán nông sản cần bao gồm:
Thông tin các bên:
Tên, địa chỉ, mã số thuế, CMND/CCCD của bên mua và bên bán.
GCNĐKĐT (nếu là doanh nghiệp FDI).
Thông tin nông sản:
Loại nông sản (ví dụ: gạo, cà phê, xoài).
Số lượng, chất lượng (chứng nhận VietGAP, GlobalGAP).
Giá cả, phương thức thanh toán.
Thời gian, địa điểm giao hàng:
Thời gian giao hàng (ví dụ: 10 ngày sau ký hợp đồng).
Địa điểm giao (ví dụ: cảng Hải Phòng).
Quyền và nghĩa vụ:
Bên bán: Giao hàng đúng chất lượng, số lượng, thời gian.
Bên mua: Thanh toán đúng hạn, kiểm tra hàng.
Phạt vi phạm và bồi thường:
Phạt chậm giao hàng (ví dụ: 0,5%/ngày giá trị hợp đồng).
Bồi thường nếu nông sản không đạt chất lượng.
Điều khoản khác:
Giải quyết tranh chấp (tòa án hoặc trọng tài thương mại).
Hiệu lực hợp đồng, chữ ký, và con dấu.
Mẫu Hợp Đồng Mua Bán Nông Sản
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
HỢP ĐỒNG MUA BÁN NÔNG SẢN
Số: [Số hợp đồng]/2025
Kính gửi: [Tên bên mua hoặc cơ quan liên quan]
Ngày ký: [Ngày/Tháng/Năm]
Địa điểm ký: [TP.HCM/Đà Nẵng]
BÊN BÁN (BÊN A)
Tên: [Công ty TNHH ABC]
Địa chỉ: [123 Đường Lê Lợi, Quận 1, TP.HCM]
Mã số thuế: [0123456789]
Đại diện: [Nguyễn Văn A], Chức vụ: [Giám đốc]
BÊN MUA (BÊN B)
Tên: [Công ty TNHH XYZ]
Địa chỉ: [456 Đường Nguyễn Huệ, Đà Nẵng]
Mã số thuế: [9876543210]
Đại diện: [Trần Thị B], Chức vụ: [Giám đốc]
ĐIỀU 1: ĐỐI TƯỢNG HỢP ĐỒNG
Loại nông sản: [Gạo ST25, chất lượng VietGAP]
Số lượng: [100 tấn]
Chất lượng: [Đạt tiêu chuẩn VietGAP, độ ẩm dưới 14%]
Giá cả: [15.000 VND/kg, tổng giá trị 1,5 tỷ VND]
ĐIỀU 2: PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN
Thanh toán: [Chuyển khoản qua ngân hàng Vietcombank]
Thời hạn: [Trong 5 ngày sau khi nhận hàng]
ĐIỀU 3: GIAO HÀNG
Thời gian: [10 ngày kể từ ngày ký hợp đồng]
Địa điểm: [Cảng Hải Phòng]
Chi phí vận chuyển: [Bên A chịu]
ĐIỀU 4: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ
Bên A: Giao đúng số lượng, chất lượng, thời gian.
Bên B: Thanh toán đúng hạn, kiểm tra hàng khi nhận.
ĐIỀU 5: PHẠT VI PHẠM
Chậm giao hàng: [0,5%/ngày giá trị hợp đồng, tối đa 10%].
Hàng không đạt chất lượng: [Bồi thường 100% giá trị lô hàng].
ĐIỀU 6: GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
Thỏa thuận hoặc đưa ra Tòa án Kinh tế [TP.HCM].
ĐIỀU 7: HIỆU LỰC HỢP ĐỒNG
Hiệu lực: Từ ngày ký đến khi hoàn thành nghĩa vụ.
ĐẠI DIỆN BÊN A [Ký, đóng dấu]
ĐẠI DIỆN BÊN B [Ký, đóng dấu]
Ghi chú: Hợp đồng cần công chứng nếu pháp luật yêu cầu hoặc giá trị lớn.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Lưu Ý Mua Bán Nông Sản
Đối Với Người Mua
Kiểm tra chất lượng: Yêu cầu chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, hoặc báo cáo kiểm nghiệm an toàn thực phẩm (web:16).
Chọn nền tảng uy tín: Mua trên Shopee, Lazada, Tiki (trong nước) hoặc Alibaba (xuất khẩu) để đảm bảo truy xuất nguồn gốc (web:5,9).
Săn giá tốt: Tận dụng chương trình khuyến mãi (11/11, Black Friday) trên sàn TMĐT (web:20).
Ưu tiên COD: Thanh toán khi nhận hàng để kiểm tra chất lượng (web:16).
Hợp đồng rõ ràng: Đảm bảo hợp đồng ghi rõ tiêu chuẩn chất lượng, thời gian giao hàng, và phạt vi phạm.
Ví dụ: Mua 10 tấn cà phê trên Alibaba, yêu cầu chứng nhận Rainforest Alliance và thanh toán qua PayPal.
Đối Với Người Bán/Doanh Nghiệp
Đăng ký kinh doanh: Đảm bảo có GCNĐKDN hoặc GCNĐKĐT (nếu FDI) (Điều 28, Luật Doanh nghiệp 2020).
Cung cấp chứng nhận: Đăng tải chứng nhận VietGAP/GlobalGAP trên sàn TMĐT (web:17).
Tối ưu chi phí: Mua nông sản trực tiếp từ nông dân hoặc hợp tác xã để có giá cạnh tranh (web:20).
Tuân thủ báo cáo: Doanh nghiệp FDI cần nộp báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư (Điều 71, Luật Đầu tư 2020).
Giải Pháp Tránh Rủi Ro
Kiểm tra uy tín nhà cung cấp: Xem đánh giá trên Shopee, Lazada, hoặc Alibaba (web:1).
Sử dụng dịch vụ vận chuyển: Hợp tác với GHN, Viettel Post để đảm bảo giao hàng đúng hạn (web:2,18).
Lưu trữ chứng từ: Giữ hóa đơn, chứng nhận chất lượng để tránh tranh chấp.
Tư vấn pháp lý: Liên hệ TỔNG ĐÀI TƯ VẤN để soạn hợp đồng và kiểm tra pháp lý.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Mối Liên Hệ Với Các Thủ Tục Khác
Mua bán công nghệ: Công nghệ bảo quản nông sản (ví dụ: kho lạnh) cần đăng ký hợp đồng chuyển giao (Điều 29, Luật Chuyển giao công nghệ 2017).
Đề xuất mua sắm thiết bị: Mua sắm thiết bị chế biến nông sản (máy sấy, kho lạnh) cần lập đề xuất mua sắm thiết bị (Điều 12, Luật Đấu thầu 2013).
Báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư: Mua bán nông sản trong dự án FDI phải báo cáo doanh thu, tiến độ (Điều 71, Luật Đầu tư 2020).
Mua bán hàng điện tử: Mua bán nông sản qua sàn TMĐT liên quan đến mua bán hàng điện tử (Nghị định 87/2018/NĐ-CP).
Mua bán bất động sản: Dự án nông sản FDI (ví dụ: nông trại) cần phù hợp với quyền sử dụng đất (Điều 43, Luật Đầu tư 2020).
Bảo đảm thực hiện dự án đầu tư: Dự án nông sản FDI sử dụng đất phải nộp ký quỹ (1–3% vốn đầu tư) (Điều 43, Luật Đầu tư 2020).
Chuyển nhượng dự án đầu tư: Mua bán nông sản thuộc dự án FDI có thể chuyển nhượng, cần cập nhật trong thủ tục chuyển nhượng dự án đầu tư (Điều 47, Luật Đầu tư 2020).
Đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC: Dự án nông sản theo hợp đồng BCC cần báo cáo tiến độ (Điều 28, Luật Đầu tư 2020).
Đầu tư quốc tế: Xuất khẩu nông sản sang EU, Mỹ cần tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế và hợp đồng thương mại (Điều 58, Luật Đầu tư 2020).
Ví dụ: Một công ty FDI tại Lâm Đồng mua 100 tấn cà phê, lập đề xuất mua sắm thiết bị kho lạnh, đăng ký công nghệ bảo quản, và nộp báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
Kết Luận
Mua bán nông sản phải tuân thủ Luật Thương mại 2005, Luật Trồng trọt 2018, đảm bảo chất lượng, nguồn gốc, và hợp đồng minh bạch. Hợp đồng mua bán nông sản cần ghi rõ số lượng, chất lượng, và điều khoản phạt. Đối với dự án FDI, cần kết hợp với báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư, đề xuất mua sắm thiết bị, và bảo đảm thực hiện dự án đầu tư. Vi phạm có thể bị phạt 10–100 triệu đồng hoặc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Liên hệ TỔNG ĐÀI TƯ VẤN để được hỗ trợ pháp lý về mua bán nông sản năm 2025.
